Félagafrelsi og trúfrelsi

Ég er ekkert endilega hrifinn af íslam þannig séð. Ég er ekkert sérstaklega upprifinn af skipulögðum trúarbrögðum yfirleitt.

Mér finnst þessi náskyldu abrahamísku trúarbrögð (kristni, íslam, gyðingdómur) vera alltof mikið í því að draga fólk í dilka og dæma aðra. Saga Evrópu síðustu þúsund ár einkennist öðru fremur af deilum milli kaþólikka og mótmælenda, alla vega var trúin notuð til dilkadráttar og sem skálkaskjól fyrir ofbeldi og stríð, þó undir niðri snerust deilurnar sjálfsagt fyrst og fremst um völd og peninga.

Siðaskiptin íslensku þarf ekki að rifja upp, þar voru menn hálshöggnir og í kjölfarið varð Ísland eitt allra leiðinlegasta land Evrópu, þar sem íslenska lúterska kirkjan, fyrirrennari Þjóðkirkjunnar, hafði það sem meginmarkmið að drepa fólk úr leiðindum. Ekki mátt syngja og dansa, og helst ekki skemmta sér yfir höfuð, í hátt í 400 ár. Þetta hafði það í för með sér að þjóðdansaarfi landsins var hér um bil útrýmt og stórum hluta af tónlistararfi þjóðarinnar.

En þetta var nú bara smá formáli.

Hér á landi ríkir trúfrelsi. Margir virðast alls ekki skilja þetta hugtak, svo sem ekki skrýtið, þetta er til að gera nýtt í Íslandssögunni. Trúfrelsi þýðir að hver og einn getur kosið að aðhyllast þá trú sem hann kýs, eða að aðhyllast enga trú. Ríkisvaldið á ekkert að skipta sér af því.*

*(Það gerir það auðvitað í dag að vissu leyti, með því að ríkið rekur eitt trúfélag og styrkir sérstaklega.)

Hér ríkir líka félagafrelsi. Félagafrelsi þýðir að fólki er frjálst að stofna félög um sín áhuga- og/eða hagsmunamál.

Ríkið á ekki að setja frjálsum félögum neinar skorður, aðrar en þær að félag má ekki stofna beinlínis utanum eitthvað ólöglegt.

Ef félag vill byggja hús undir sína starfsemi þá að sjálfsögðu á sú almenna regla að gilda að öll félög skulu hafa til þess jafnan rétt og fá að gera það, í samræmi við skipulag og reglur og í samvinnu við skipulagsyfirvöld á hverjum stað. Rétt eins og einstaklingar og fyrirtæki mega byggja sér hús.

Ef Jón Jónsson fær til umráða lóð til að byggja á hús, þá höldum við EKKI atkvæðagreiðslu um það hvort HANN megi byggja á lóðinni. Fólk getur haft á því skoðun hvort lóð Jóns sé hentug undir hús sem hann hyggst byggja, en við förum ekki að greiða atkvæði um það hvort HANN eða EINHVER ANNAR megi byggja á lóðinni!

Hið sama gildir í aðalatriðum um FÉLÖG. Fjölmörg félög hafa byggt hús undir sína starfsemi, svo sem hjálparsveitir, frímúrarar, Kiwanis, Lions, íþróttafélög, verkalýðsfélög, o.fl. o.fl.

Ef trúfélög, líkt og hver önnur félög, vilja byggja sér hús, og fara löglega leið við það, þá er það EKKI OKKAR að segja hvort þau mega það eða ekki! Það skiptir ekki máli hvort ÞÉR EÐA MÉR finnst að Lions, Frímúrarar, Kiwanis, nú eða Framsóknarflokkurinn, eigi að byggja sér hús eða ekki. 

Mér finnst t.d. Vottar Jehóva óttalega vitlaust félag. Þau eiga þetta fína hús kyrfilega merkt, sem einmitt blasir við öllum vegfarendum sem keyra í borgina niður Ártúnsbrekku. Það er ekki mitt að mótmæla því að þeir eigi sitt hús, þó ég megi auðvitað hafa mína skoðun á félaginu. En þetta er LÖGLEGT FÉLAG og þau eiga að mega gera það sem þau vilja, innan ramma laga og reglna, svo fremi sem það truflar ekki aðra. 

Í sumum tilvikum styðja yfirvöld byggingar félaga, miklir peningar fara úr sjóðum sveitarfélaga til bygginga íþróttafélaga og vafalítið styrkja sveitarfélög ýmis önnur félög, svo sem hjálparsveitir, t.d. með því að leggja þeim til lóðir undir starfsemi sína.

Um trúfélög gilda svo sérreglur, samkvæmt lögum settum af Alþingi, að sveitarfélög skulu láta þeim í té lóðir undir kirkjur og bænahús endurgjaldslaust. EF á annað borð á að vera trúfrelsi í landinu, þá geta ekki sveitarfélög gert upp á milli löglegra viðurkenndra trúfélaga þegar að þessu kemur. Þetta hljóta allir að skilja, sem á annað borð hugsa málið. 

Vissulega orka þessi lög tvímælis, að trúfélög skuli njóta þessara sérréttinda umfram önnur félög, en þá skulum við ræða það á almennum nótum, um ÖLL trúfélög, líka Þjóðkirkjuna, og taka fyrir öll sérréttindi trúfélaga, til dæmis að þau fái "félagsgjöld" beint úr ríkissjóði í formi sóknargjalda.

Ef trúfélög, líkt og önnur félög, vilja byggja sér hús, og fara löglega leið við það, þá er það EKKI OKKAR eða tiltekinna pólitíkusa að segja hvort þau megi það eða ekki! Það skiptir ekki máli hvort ÞÉR EÐA MÉR finnst að Lions, Frímúrarar, Kiwanis, nú eða Framsóknarflokkurinn, eigi að fá að byggja sér hús eða ekki. 

Hér á að ríkja trúfrelsi og félagafrelsi, og þá hlýtur almenna reglan að vera sú að félög mega byggja sér hús yfir sína starfsemi, og að ríki og sveitarfélög geri ekki upp á milli viðurkenndra trúarbragða og trúfélaga.

Eru virkilega einhverjir ósammála þessu?

Á ég að trúa því að næststærsti stjórnmálaflokkur landsins, flokkur forsætisráðherra, sem nú fer með stjórn landsins í tveggja flokka stjórn, sé ekki með algjört svona grundvallaratriði frjáls samfélags á hreinu?  

Athugasemdir

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 30.5.2014 kl. 13:47]

Um trúfélög gilda svo sérreglur, samkvæmt lögum settum af Alþingi, að sveitarfélög skulu láta þeim í té lóðir undir kirkjur og bænahús endurgjaldslaust.

Mér finnst reyndar nokkuð ljóst að umrædd lög (sem minnast ekki á "bænahús") fjalla bara um skyldu sveitarfélaga gagnvar

EF á annað borð á að vera trúfrelsi í landinu, þá geta ekki sveitarfélög gert upp á milli löglegra viðurkenndra trúfélaga þegar að þessu kemur. Þetta hljóta allir að skilja, sem á annað borð hugsa málið.

Á Íslandi hefur hæstiréttur sagt að ríkið megi mismuna trúfélögum, þannig að sveitarfélögin gætu eflaust ákveðið að gefa bara ríkiskirkjunni ókeypis lóðir. Svona mismunun fer ekki beinlínis í bága við trúfrelsi (þér er enn frjálst að trúa hverju sem þú vilt), en þetta stangast auðvitað á við hugmyndir okkar um jafnrétti.

[Einar Karl, 1.6.2014 kl. 23:27]

Jú ég skil þig, Hjalti.

Hvernig orðaði ekki Hjalti Hugason það fyrir skemmstu í nokkuð hreinskilinni grein, að ríkið stundaði "málefnalega" mismunun.

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 2.6.2014 kl. 13:45]

Einmitt. Og málefnalegu ástæðurnar eru þær meintu gífurlegu skyldur sem ríkiskirkjan hefur.